Śledź nas na:



Strategie definiowania celów wychowania

Romantyk definiuje cele wychowania za pomocą "zasobu cnót", zbioru rysów charakteryzujących idealnie zdrową i w pełni funkcjonującą osobowość. Takie określenia celów uzasadnione są psychiatrycznymi teoriami spontanicznej, twórczej i ufnej w sobie osobowości. Stanowiska odnoszące się do wartości (czy dana cecha charakteru jest pożądana) otrzymywane są na bazie psychologicznych sądów dotyczących stanu faktycznego, tzn. czy dana cecha uważana jest za przejaw psychicznej choroby lub zdrowia.


Transmisja kulturowa definiuje cele za pomocą standardów wiedzy i zachowania wyuczonych w szkole. Określa ona dalszy cel jako możliwą siłę i pozycję w systemie społecznym (tj. dochód, sukces).

  • W terminologii Skinera celem jest maksymalizacja wzmocnienia, które każda jednostka otrzymuje z systemu, przy jednoczesnym utrzymaniu tego systemu. W określeniu celów orzekanie późniejszego systemu jest wspólne dla tych, którzy zainteresowani są otrzymaniem systemu w jego obecnej postaci i tych, którym zależy na zrównaniu możliwości sukcesu w tym systemie.

  • Druga strategią opracowania celów jest „psychologia przemysłowa” (Kohlberga). Pod względem wartości jest ona bardzo względna społecznie. Ocenia ona zachowania ze względu na jego użyteczność jako środka prowadzącego do celów ucznia/studenta lub systemu i skupia się na empirycznym orzekaniu późniejszego sukcesu. W praktyce to podejście koncentruje się mocno na testach i pomiarach, gdyż orzekają one lub przewidują późniejszy sukces w systemie oświatowym lub społecznym.


Progresywizm definiuje cele jako „logika rozwojowa”. Progresywista wierzy, że liberalna koncepcja wychowania, dążąc do urzeczywistnienia wewnętrznie wartościowych celów lub stanów, jest najlepsze dla wszystkich. Taka koncepcja celów musi posiadać składowa psychologiczną. Progresywista określa to, co psychologicznie wartościowe w terminach rozwojowych. W terminie „rozwój” mieści się pojęcie, że bardziej rozwinięty stan psychologiczny jest bardziej wartościowy lub odpowiedni niż stan mniej rozwinięty.

Strategia „logiki rozwojowej” stara się wyjaśnić, określić i uzasadnić koncepcję adekwatności zawartą w pojęciu rozwoju. Czyni to poprzez:

  • opracowanie formalnej psychologicznej teorii rozwoju – teorii poznawczo – rozwojowej

  • opracowanie formalnej, etycznej i epistemologicznej teorii prawdy i wartości związanej z teorią psychologiczną

  • powiązanie obu tych teorii z faktami dotyczącymi rozwoju w określonym obszarze

  • opisanie empirycznych sekwencji rozwoju wartych pielęgnowania.



Zobacz także