Śledź nas na:



Pedagogika radykalnego humanizmu

Erich Fromm:

  • Filozof, psycholog, założyciel Instytutu Psychoanalitycznego.

  • Przedmiotem jego szczególnych zainteresowań było zjawisko nazizmu.

  • Swoimi poglądami na temat m. in. socjalizacji, autorytetu, posłuszeństwa, etyki zachowań społecznych, uczenia się i nauczania wpłynął na postrzeganie rzeczywistości wychowawczej.

  • Jest jednym z nielicznych filozofów krytycznych, którzy pytając o zło w procesie socjalizacji poszukuje przyczyn przemocy, zniszczenia, czynienia komuś krzywdy, braku szacunku dla jednostki ludzkiej czy pogardy.

  • Stara się zrozumieć istotę wszechobecnej przemocy, agresji, okrucieństwa lokując je w niemożności rozwiązywania przez człowieka podstawowych problemów życia, w niezdolności do kochania innych.

 

Fromm rozróżnia dwa rodzaje wrogości:

  • Wrogość reakcyjna – to reakcja jednostki na zagrożenie życia, godności, własności itp.

  • Wrogość rekompensacyjna – stanowi dla ludzi słabych, zniewolonych, bezsilnych – swoistego rodzaju uniwersalny środek do odzyskania poczucia własnej mocy, dzięki stosowaniu wobec innych przemocy, dominacji czy siły. Zdaniem Fromma ta wrogość jest pochodną dominującej w nim orientacji nekrofilnej (ku śmierci, ku destrukcji, ku złu) oraz postępującej biurokratyzacji współczesnych społeczeństw przemysłowych.

 

W instytucjach edukacyjnych mamy do czynienia z jedną z dwóch form bliskości między podmiotami procesu kształcenia (nauczycielami, nauczycielami – uczniami, nauczycielami – rodzicami, między samymi uczniami):

  • Bliskość submisyjna – to podporządkowanie się komuś, od kogo się zależy. Prowadzi do braku niezależności czy skłonności buntowniczych, hamuje pełny rozwój jednostki.

  • Bliskość całkowitej i najgłębszej zażyłości – między dwiema osobami, polegająca na dojrzałej miłości przy zachowaniu niezależności i odrębności podmiotów. Nie hamuje rozwoju, nie powoduje konfliktów wewnętrznych ani utraty energii.



Zobacz także