Śledź nas na:



Teorie psychologiczne

1. Podłożem ideologii romantycznej jest teoria rozwoju jako dojrzewania.
2. Podłożem ideologii transmisji kulturowej jest teoria uczenia się asocjacyjna lub teoria zależności środowiskowych.
3. Podłożem ideologii progresywnej jest poznawczo – rozwojowa lub interakcjonistyczna teoria rozwoju.


Trzy teorie psychologiczne reprezentują trzy podstawowe metafory rozwoju:


Model romantyczny:

  • Rozpatruje rozwój umysłu poprzez metaforę organicznego wzrostu, fizycznego wzrostu rośliny lub zwierzęcia.

  • Śr9odowisko oddziałuje na rozwój zapewniając niezbędne pożywienie dla naturalnie wzrastającego organizmu.

  • „Maturacjonistyczni” psychologowie (zwolennicy naturalnego dojrzewania) ujmują rozwój poznawczy jako rozwój poprzez stadia mające uprzednio ustalone wzory.

  • Rozwój poznawczy jest twórczy, odchylenia w szybkości rozwoju są w dużej mierze wrodzone.

  • Rozwój emocjonalny odbywa się poprzez dziedziczne stadia, takie jak np. Freudowskie stadia psychoseksualne, ale jest on narażony na fiksacje i frustracje środowiskowe.


Model transmisji kulturowej:

  • Rozpatruje rozwój umysłu poprzez metaforę maszyny. Maszyna może być woskiem, na którym środowisko odciska swe znaki.

  • Środowisko pojmowane jest jako „wejście”, jako informacja lub energia mniej lub bardziej bezpośrednio dostarczana do organizmu lub akumulowana w nim.

  • Organizm wytwarza „wyjściowe zachowanie”.

  • Rozwój poznawczy jest wynikiem kierowanego uczenia się i nauczania.

  • Kształcenie umysłowe wymaga starannego formułowania pożądanych wzorów zachowań, wyrażonych przez specyficzne reakcje.

  • Zachowanie dziecka może być kształtowane przez bezpośrednie powtarzanie i wypracowywanie poprawnych reakcji i poprzez skojarzenie ze sprzężeniem zwrotnym lub nagrodą.


Model progresywny:

  • Metafora poznawczo – rozwojowa jest dialektyczna. To model postępu idei w dyskursie i konwersacji.

  • Dziecko nie jest rośliną ani maszyną. Jest ono filozofem lub naukowcem – poetą.

  • Dialektyczna metafora wychowania progresywnego wspierana jest przez poznawczo – rozwojowe lub interakcjonistyczne teorie psychologiczne.

  • Piaget i Dewey twierdzą, że dojrzała myśl jest wynikiem procesu rozwojowego, który nie jest ani prostym dojrzewaniem biologicznym ani bezpośrednim uczeniem się, lecz reorganizacją struktur psychicznych wynikających ze wzajemnych oddziaływań organizmu i środowiska.

  • Podstawowa struktura umysłowa jest raczej produktem odwzorowywania interakcji pomiędzy organizmem i otoczeniem.

  • Rozwój poznawczy jest dialogiem pomiędzy strukturą poznawczą dziecka i strukturami środowiska.

  • Teoria podkreśla, że rdzeniem rozwoju nie jest rozwinięcie instynktów, emocji lub wzorów, lecz zmiana poznawcza w znamiennie ludzkich ogólnych wzorach myślenia o sobie i świecie.

  • Związek dziecka z jego środowiskiem społecznym jest poznawczy: wymaga on myśli i symbolicznych interakcji.

  • Teoria poznawczo – rozwojowa usuwa tradycyjne rozgraniczenie rozwoju społecznego i intelektualnego.

  • Seria stadiów poznawczych tworzy niezmienne następstwo rozwojowe. Następstwo to jest niezmienne, ponieważ każde stadium wypływa z poprzedniego i szykuje drogę dla kolejnego.

  • W teorii rozwoju jako procesu dojrzewania stadia reprezentują całkowity stan organizmu w danym okresie.

  • Teoria przedstawia, że ułatwienie przejścia dziecka do następnego stopnia rozwoju pociąga za sobą odkrywanie następnego wyższego poziomu myślenia i konfliktu, wymagającego aktywnego zastosowania obecnego poziomu myślenia do nowych problemowych sytuacji.


Podsumowanie:

  1. Teoria rozwoju jako dojrzewająca zakłada, że podstawowe struktury umysłowe wynikają z wrodzonego (wewnętrznego) odwzorowywania.

  2. Środowiskowa teoria uczenia się zakłada, że podstawowa struktura wynika z odwzorowywania lub kojarzenia zdarzeń w zewnętrznym świecie.

  3. Teorii poznawczo – rozwojowa zakłada, że podstawowa struktura umysłowa wynika z oddziaływania pomiędzy organicznymi strukturyzującymi tendencjami a strukturą świata zewnętrznego, nie odbijając bezpośrednio żadnej z nich.



Zobacz także